«Η Αξιολόγηση από Ομοτίμους ως Εργαλείο Διασφάλισης Ποιότητας»

Την πρώτη ημέρα της επίσκεψης μελέτης, η κ. Ismene Tramontano από την Inapp, συντονιστής του Εθνικού Σημείου Αναφοράς για το EQAVET στην Ιταλία, υποδέχθηκε την ομάδα και παρουσίασε το Inapp ως το ίδρυμα που φιλοξενεί το Εθνικό Σημείο Αναφοράς για το EQAVET στην Ιταλία και που διοργανώνει την ευρωπαϊκή επίσκεψη μελέτης με θέμα «Η Αξιολόγηση από Ομοτίμους ως εργαλείο διασφάλισης ποιότητας». Εισήγαγε, επίσης, την ημερήσια διάταξη των δύο ημερών της επίσκεψης μελέτης και ζήτησε από όλους τους συμμετέχοντες ένα "tour de table".

Η πρώτη παρουσίαση της επίσκεψης μελέτης πραγματοποιήθηκε από την κ. Angela Grieco, από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Πολιτικών. Εισήγαγε τον ρόλο του Υπουργείου Εργασίας, τις γενικές του αρμοδιότητες καθώς και εκείνες στον τομέα της ΕΕΚ, στο πλαίσιο της Γενικής Διεύθυνσης Ανεργίας και Κοινωνικών Παροχών. Στη συνέχεια, παρουσίασε το ιστορικό υπόβαθρο του Εθνικού Σημείου Αναφοράς, τον ρόλο του Διοικητικού Συμβουλίου του Σημείου Αναφοράς και το Εθνικό Σχέδιο Ποιότητας καθώς και τα στάδια εφαρμογής του.

Στο μεταξύ, ο κ. Pietro Tagliatesta, από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Πολιτικών, εισήγαγε τα τελευταία νέα σε επίπεδο νομοθεσίας και συστήματος όσον αφορά το Ιταλικό Επαγγελματικό και Εκπαιδευτικό Σύστημα και συναφή θέματα.

Η δεύτερη παρουσίαση πραγματοποιήθηκε από την κ. Maria Antonietta Salvucci, από το Υπουργείο Παιδείας, Πανεπιστημίων και Έρευνας, με επίκεντρο το Ιταλικό Εκπαιδευτικό Σύστημα. Εισήγαγε ολόκληρο το ιταλικό σύστημα, αρχίζοντας από την προσχολική και φτάνοντας έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με ιδιαίτερη προσοχή στον δεύτερο κύκλο της δευτεροβάθμιας διδασκαλίας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τονίστηκε, επίσης, ο τρόπος με τον οποίο η ιταλική περίπτωση χαρακτηρίζεται σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο από πολλούς θεσμικούς παράγοντες που συμβάλλουν με διάφορους τρόπους στην εφαρμογή του Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας. Όσον αφορά το Εθνικό Σχέδιο, ειπώθηκε ότι πρόκειται για ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο συγκεντρώνει διάφορα υφιστάμενα μέτρα διασφάλισης ποιότητας, καθιστώντας τα συνεκτικά και διασφαλίζοντας συνεπείς επιλογές και εργαλεία. Οι νομοθετικές εθνικές αναφορές του Σχεδίου είναι τόσο η "Buona Scuola" (Νόμος Ν. 107/2015) όσο και ο Νόμος περί Απασχόλησης. Και ξεκινώντας από τη χαρτογράφηση της τρέχουσας κατάστασης, το Εθνικό Σχέδιο στοχεύει στη μείωση και αποτροπή της αποτυχίας της κατάρτισης και της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου μέσω της συνεχούς βελτίωσης της προσφοράς εκπαίδευσης, καθώς και της προώθησης μιας ποιοτικής κουλτούρας συστημάτων και διαδικασιών.

Οι πρωτοβουλίες που έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας εντάσσονται στο Εθνικό Σύστημα Αξιολόγησης (Προεδρικό Διάταγμα Αρ. 80 της 28ης Μαρτίου 2013) το οποίο βασίζεται κυρίως στην αυτοαξιολόγηση, την εξωτερική αξιολόγηση και την κοινωνική διάδοση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης και του οποίου οι κύριοι φορείς είναι το INVALSI (Εθνικό Ινστιτούτο Αξιολόγησης του Συστήματος Εκπαίδευσης και Κατάρτισης), σε ρόλο συντονιστή, το INDIRE (Εθνικό Ινστιτούτο Τεκμηρίωσης, Καινοτομίας και Εκπαιδευτικής Έρευνας) και μια ομάδα επιθεωρητών. Προβλέπεται η υιοθέτηση διαφόρων εργαλείων και μέσων, με την ταυτόχρονη χρήση ποιοτικής και ποσοτικής αξιολόγησης, προκειμένου να είναι διαχειρίσιμη η πολυπλοκότητα του συστήματος και των διαφόρων επιπέδων του.

Η τρίτη παρουσίαση με θέμα «Οι Ενεργητικές Πολιτικές Αγοράς Εργασίας (ΕΠΑΕ) στο εθνικό πλαίσιο και σε σχέση με το ευρωπαϊκό σενάριο» πραγματοποιήθηκε από την κ. Valentina Curzi, από την Anpal. Παρουσίασε την ιταλική μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας με τον Νόμο περί Απασχόλησης (2014) και τις επιπτώσεις της στην Ιταλία με τη δημιουργία του νομικού πλαισίου για Ενεργητικές Πολιτικές Αγοράς Εργασίας (ΕΠΑΕ) και με το Εθνικό Δίκτυο υπηρεσιών για πολιτικές απασχόλησης. Εισήγαγε επίσης την Anpal, την Εθνική Υπηρεσία για ενεργητικές πολιτικές εργασίας, τις βασικές της λειτουργίες, υπηρεσίες, μέτρα και οργάνωση σε μια πολυεπίπεδη διακυβέρνηση. Επίσης, περιγράφηκαν πολιτικές κατάρτισης και εργαλεία και συστήματα διαφάνειας της ΕΕ.

Αργότερα, η κ. Marianna Forleo, από την Inapp, παρουσίασε το Πρόγραμμα EQAVET-NRP-IT-2017 που συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Erasmus+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περιέγραψε το Σχέδιο Δραστηριοτήτων του Ιταλικού Σημείου Αναφοράς 01.04.2017 - 31.03.2019 (περιορισμένη πρόσκληση για τα QANRPs - EACEA 36/2016) που συγχρηματοδοτείται από την ANPAL. Συγκεκριμένα, επικεντρώθηκε: στη συμμετοχή των Κοινωνικών Εταίρων, στις διακρατικές επισκέψεις μελέτης, στις δύο διακρατικές Αξιολογήσεις από Ομοτίμους, στην έρευνα των εκπαιδευτών κατάρτισης και σε άλλες σχετικές εθνικές πρωτοβουλίες. Επιπλέον, μίλησε για τις δραστηριότητες που ανέλαβε η ομάδα εργασίας EQAVET με θέμα «Ο ρόλος της QA στην ΕΕΚ στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ», όπου συμμετείχε και το Ιταλικό Εθνικό Σημείο Αναφοράς. Τέλος, παρουσίασε τη νέα ιστοσελίδα του EQAVET και το περιεχόμενό της, η οποία είναι διαθέσιμη στον ακόλουθο σύνδεσμο: www.inapp.org/eqavet.

Στη συνέχεια, ακολούθησε η ομιλία του κ. Keith Brumfitt από τη Γραμματεία του EQAVET. Εισήγαγε το EQAVET στην ευρωπαϊκή διάσταση και στην ευρωπαϊκή συνεργασία στο πλαίσιο της ΕΕΚ. Μίλησε για τον ρόλο της διασφάλισης ποιότητας στην ΕΕΚ και παρείχε πληροφορίες σχετικά με δραστηριότητες παρακολούθησης που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με τη χρήση του EQAVET σε επίπεδο συστήματος και φορέα παροχής υπηρεσιών το 2016, τόσο στην αρχική όσο και στη διά βίου επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Όσον αφορά τις προηγούμενες και μελλοντικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις, ανέφερε τα ακόλουθα σημεία:

1. Τη σημασία του EQAVET + που συμπληρώνει τη Σύσταση του EQAVET.
2. Την ανάπτυξη του τμήματος Πόρων του EQAVET στην ιστοσελίδα.
3. Την Ετήσια Συνάντηση Δικτύου στη Σόφια τον Ιούνιο του 2018.
4. Την ανάπτυξη μιας στρατηγικής αναθεώρησης της Σύστασης του EQAVET.
5. Το PLA του 2018 στην Κύπρο σχετικά με την QA της ΕΕΚ υψηλότερου επιπέδου.
6. Το Ετήσιο Φόρουμ τον Νοέμβριο του 2018.

Τέλος, παρουσίασε τον δικτυακό τόπο του Ευρωπαϊκού EQAVET (www.eqavet.eu) και το περιεχόμενό του. Ζητήθηκε από τους εκπροσώπους των προσκεκλημένων χωρών, δηλαδή από την Ελλάδα, τη Ρουμανία και τη Φινλανδία, να παρουσιάσουν το εθνικό τους πλαίσιο, το Εθνικό Σημείο Αναφοράς τους και τις δραστηριότητές τους.

Η Ελληνίδα εκπρόσωπος εισήγαγε τον ΕΟΠΠΕΠ ως την αρμόδια αρχή που λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Ο ΕΟΠΠΕΠ πιστοποιεί την επαγγελματική κατάρτιση των αποφοίτων των ινστιτούτων ΙΕΚ, τις διδακτικές ικανότητες εκπαιδευτών ενηλίκων και τις επαγγελματικές ικανότητες των επαγγελματιών.

Η Ρουμάνα εκπρόσωπος παρουσίασε τη «Διασφάλιση ποιότητας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στη Ρουμανία». Στη Ρουμανία, το GNAC είναι μια εθνική δομή συντονισμού QA που δημιουργήθηκε το 2006 και αποτελεί το Ρουμανικό Σημείο Αναφοράς για τη Διασφάλιση Ποιότητας (Εθνική Ομάδα Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση και Κατάρτιση - GNAC), με βάση τη διοργανική συμφωνία μεταξύ των εξής: Υπουργείο Παιδείας, Υπουργείο Εργασίας, Ρουμανική Υπηρεσία Διασφάλισης Ποιότητας στην Προ-Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, Εθνική Αρχή Προσόντων, Εθνικό Κέντρο Ανάπτυξης TVET και κοινωνικοί εταίροι. Στο παραπάνω πλαίσιο, οι ολοκληρωμένες δραστηριότητες για την εξασφάλιση ποιότητας στην ΕΕΚ περιλαμβάνουν: Αυτοαξιολόγηση, Σχολική παρακολούθηση / Επιθεώρηση, Εξωτερική αξιολόγηση και Δίκτυα συνεργατών. Στο μεταξύ οι μελλοντικές ενέργειες για τη Ρουμανία θα περιλαμβάνουν:

• Ανάπτυξη ενός μηχανισμού για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση της διασφάλισης ποιότητας της μάθησης σε χώρους εργασίας (WBL)
• Ανάπτυξη μηχανισμού συστηματικής παρακολούθησης, αξιολόγησης και αναθεώρησης της ποιότητας της επαγγελματικής κατάρτισης σε επίπεδο συστήματος ΕΕΚ
• Ανάπτυξη μηχανισμού για την αναγνώριση της αριστείας στα προγράμματα παροχής αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης
• Προετοιμασία 200 εκπαιδευτικών για την εφαρμογή του μηχανισμού διασφάλισης ποιότητας στη μάθηση σε χώρους εργασίας (WBL)
• Ανάπτυξη ενός βαρόμετρου ποιότητας στην ΕΕΚ.

Η Φινλανδή εκπρόσωπος πραγματοποίησε μια παρουσίαση σχετικά με τον «Τρόπο εξασφάλισης της ποιότητας της ΕΕΚ, της αυτοαξιολόγησης και της εξωτερικής αξιολόγησης στη Φινλανδία». Από τις αρχές του 2017, το Φινλανδικό Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας και το Κέντρο Διεθνούς Κινητικότητας CIMO συγχωνεύθηκαν για να σχηματίσουν τη Φινλανδική Εθνική Υπηρεσία για την Εκπαίδευση (EDUFI). Η EDUFI είναι μια εθνική υπηρεσία ανάπτυξης που εργάζεται υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και τα καθήκοντα και η οργάνωσή της καθορίζονται από τη νομοθεσία. Τα βασικά καθήκοντά της είναι η ανάπτυξη της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και της διά βίου μάθησης καθώς και η προώθηση της διεθνοποίησης στη Φινλανδία. Επίσης έχει φιλοξενήσει το Εθνικό Σημείο Αναφοράς για την Ποιότητα, με περίπου 370 άτομα. Επί του παρόντος, οι πάροχοι ΕΕΚ πρέπει να έχουν ένα σύστημα διασφάλισης ποιότητας (νόμος 1.1.2018) και είναι υπεύθυνοι για την περαιτέρω ανάπτυξη του συστήματος διασφάλισης ποιότητας. Οι πάροχοι μπορούν να επιλέξουν τις μεθόδους διαχείρισης ποιότητας και αυτοαξιολόγησης. Υπάρχουν, επίσης, εθελοντικοί μηχανισμοί (Σύσταση Διαχείρισης Ποιότητας για την ΕΕΚ, Βραβεία Ποιότητας για την ΕΕΚ, Αξιολογήσεις από Ομοτίμους κλπ.), το Εθνικό Δίκτυο QA και Δίκτυα QA των παρόχων ΕΕΚ. Οι πάροχοι ΕΕΚ μπορούν, επίσης, να διενεργούν ελέγχους / εξωτερική αξιολόγηση με δική τους πρωτοβουλία.

Την πρωινή συνεδρίαση έκλεισε η κ. Concetta Fonzo, από το Inapp, με μια παρουσίαση σχετικά με το «Πώς να εξασφαλιστεί η ποιότητα μέσω της Μεθοδολογίας Αξιολόγησης από Ομοτίμους: η ιταλική εμπειρία». Εξήγησε πώς η Μεθοδολογία Αξιολόγησης από Ομοτίμους περιλαμβάνεται στα κύρια εργαλεία του Εθνικού Σχεδίου Διασφάλισης Ποιότητας του Συστήματος Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ιταλία. Οι φορείς παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης ενθαρρύνονται πράγματι να εισάγουν την αυτοαξιολόγηση ή / και τη Μεθοδολογία Αξιολόγησης από Ομοτίμους στις μεθόδους αξιολόγησής τους. Αφού απεικόνισε τις δύο φάσεις πειραματισμού της Μεθοδολογίας Αξιολόγησης από Ομοτίμους στην Ιταλία, περιέγραψε επίσης τις μελλοντικές προκλήσεις.

Τέλος, συζητήθηκε η ποιοτική προοπτική της χρήσης του Μητρώου Ομοτίμων με σκοπό την κατάρτιση ενός σύντομου καταλόγου εθνικών εμπειρογνωμόνων. Το Ιταλικό Εθνικό Μητρώο Ομοτίμων είναι διαθέσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://inapp.org/it/eqavet/Registro%20nazionale%20dei%20pari.

Η απογευματινή συνεδρίαση περιελάμβανε δύο παρουσιάσεις. Η πρώτη έγινε από την κ. Francesca Dipaolantonio, από το Ciofs-FP, η οποία παρουσίασε τις δραστηριότητες και τις πρωτοβουλίες του Ciofs. Η δεύτερη παρουσίαση πραγματοποιήθηκε από τον κ. Claudio Vitali, Εθνικό Συντονιστή για την Ατζέντα της ΕΕ αναφορικά με την Εκπαίδευση Ενηλίκων, σχετικά με την πειραματική εφαρμογή της Μεθοδολογίας Αξιολόγησης από Ομοτίμους στον τομέα της Εκπαίδευσης Ενηλίκων και την προώθηση της, ιδίως στα Επαρχιακά Κέντρα για την Εκπαίδευση Ενηλίκων (Centri Provinciali per l'Istruzione degli Adulti - CPIA).

Η πρώτη ημέρα των δραστηριοτήτων ολοκληρώθηκε με μια επίσκεψη μελέτης στις εγκαταστάσεις του ιταλικού Υπουργείου Εργασίας, στη Via Veneto, όπου ο κ. Pietro Tagliatesta και η κ. Angela Grieco παρουσίασαν το πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ιταλία.

Τη δεύτερη ημέρα, οι κ. Ismene Tramontano και Concetta Fonzo από το Inapp ξεκίνησαν την επίσκεψη μελέτης στον πάροχο ΕΕΚ CIOFS-FP Lazio στη Ρώμη.

Η κ. Mary Cristina Lorenzoni, η Διευθύντρια της Σχολής, καλωσόρισε όλους τους συμμετέχοντες και παρουσίασε το ιστορικό υπόβαθρο, την αποστολή και το όραμα, τις διαδικασίες επεξεργασίας και διάδοσης, τις κύριες λειτουργίες ολόκληρης της δομής καθώς και τις σύγχρονες τάσεις ανάπτυξης. Αργότερα, η κ. Francesca Dipaolantonio, από το Ciofs-FP, παρουσίασε τόσο τις προηγούμενες Αξιολογήσεις από Ομοτίμους που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των κύριων δραστηριοτήτων τηου CIOFS όσο και την προστιθέμενη αξία της εφαρμογής της Μεθοδολογίας Αξιολόγησης από Ομοτίμους σε τοπικό επίπεδο.

Κατά τη διάρκεια του πρωινού, όλοι οι συμμετέχοντες στην επίσκεψη μελέτης είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν ολόκληρο το Ινστιτούτο, να έχουν πρόσβαση στις εκπαιδευτικές συναντήσεις και να πάρουν συνέντευξη από το εκπαιδευτικό προσωπικό για να κατανοήσουν τον πραγματικό αντίκτυπο της Αξιολόγησης από Ομοτίμους στην τρέχουσα ποιότητα της προσφοράς εκπαίδευσης.

Το απόγευμα, η επίσκεψη μελέτης συνεχίστηκε στο Inapp με μια τελική συζήτηση "ερωτήσεων και απαντήσεων" όπου συγκεντρώθηκαν ανατροφοδοτήσεις από όλους τους συμμετέχοντες. Στα τελικά συμπεράσματα περιλήφθηκε η πρόταση για το μελλοντικό σχέδιο των Εθνικών Σημείων Αναφοράς να προτείνουν ειδικά θέματα για κάθε χώρα βάσει της εμπειρογνωμοσύνης τους. Έτσι, για παράδειγμα, η Ιταλία θα μπορούσε να υποστηρίξει τη Μεθοδολογία Αξιολόγησης από Ομοτίμους, ενώ άλλες χώρες τη μάθηση σε χώρους εργασίας και ούτω καθεξής. Η επίσκεψη μελέτης ολοκληρώθηκε με αποχαιρετισμό από το Inapp.

Τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια ολόκληρης της επίσκεψης μελέτης

• Εθνικά Συστήματα ΕΕΚ και QA σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο
• Διάρθρωση και οργάνωση των Εθνικών Σημείων Αναφοράς για την QA του EQAVET
• Δραστηριότητες και πρωτοβουλίες των Εθνικών Σημείων Αναφοράς σε εθνικό επίπεδο
• Τα εργαλεία EQAVET και η προσαρμογή και η εφαρμογή τους σε εθνικό επίπεδο
• Μεθοδολογία Αξιολόγησης από Ομοτίμους, η ιταλική εμπειρία
• Παραδείγματα και βέλτιστες πρακτικές για την εφαρμογή της Μεθοδολογίας Αξιολόγησης από Ομοτίμους

Αποτελέσματα της επίσκεψης μελέτης

Η επίσκεψη μελέτης που διοργανώθηκε από το Ιταλικό Εθνικό Σημείο Αναφοράς του EQAVET στη Ρώμη έδωσε την ευκαιρία να εισαχθεί η ιταλική εμπειρία στη χρήση και οργάνωση μεθοδολογικών εργασιών σε σχέση με τις μεθόδους Αξιολόγησης από Ομοτίμους. Προσοχή δόθηκε τόσο στις εργασίες που έχουν ήδη γίνει όσο και στις μελλοντικές προκλήσεις. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν σχετικές συζητήσεις αναφορικά με τις δραστηριότητες και τις πρωτοβουλίες των Εθνικών Σημείων Αναφοράς σχετικά με την προσαρμογή και την εφαρμογή της Σύστασης EQAVET σε εθνικό επίπεδο. Αναφέρθηκε η ανάγκη περαιτέρω επενδύσεων στον πειραματισμό της χρήσης των δεικτών EQAVET σε διάφορους τομείς και περιοχές. Επιπλέον, ήταν σημαντικό να μοιραστούμε και να ανταλλάξουμε τις εμπειρίες που συλλέχτηκαν σε διαφορετικά επίπεδα σε σχέση με τις Μεθοδολογίες Αξιολόγησης από Ομοτίμους. Στο άμεσο μέλλον θα διερευνηθούν τα ακόλουθα σημεία:

1. ο αντίκτυπος της μεθοδολογίας σε διάφορα επίπεδα: πάροχοι και σύστημα,
2. οι οικονομικές απαιτήσεις και ανάγκες που απαιτεί η εφαρμογή της μεθοδολογίας τόσο από τους παρόχους όσο και από τους τελικούς χρήστες.